Eiwitgewassen
Een duurzaam voedselsysteem kan niet zonder de teelt en afzet van plantaardige eiwitten. Steeds meer Nederlandse boeren nemen daarom eiwitgewassen zoals veldbonen en lupine op in hun bouwplan. Dit kan op veel manieren profijt opleveren: de gewassen nemen stikstof op, hebben positieve effecten op de bodem én bevorderen de biodiversiteit: eiwitgewassen leveren namelijk een vrij lange periode een bloeiend gewas en zijn daarmee een nectar- en stuifmeelbron voor veel insecten.
Meer profijt van eiwitgewassen
Op woensdag 28 juni organiseerden we een webinar over dit thema. Onderzoeker Abco de Buck (Louis Bolk Instituut), vertelde over verschillende eiwitrijke gewassen die geteeld (kunnen) worden in Nederland; de voordelen, mogelijke problemen en het financiële plaatje daar erbij hoort. Zijn bevindingen werden aangevuld met de praktijkervaringen van melkveehouder Wim Mostert uit de Wieringermeer. Wim experimenteert met veldbonenteelt voor krachtvoer van eigen bedrijf. Hij heeft een samenwerking met een lokaal akkerbouwbedrijf, dat hem ondersteunt met het benodigde materiaal en het (droog) opslaan van de oogst. Ook wisselt hij ervaringen uit in groep van vijftien boeren die eiwitgewassen telen.
Bekijk de terugblik. Ook vind je hier de presentatie van het webinar.
Evaringen met eiwitteelt
Teeltproeven door Louis Bolk Instituut met veldbonen en lupine (2018)
Hoe doen de verschillende rassen het op Nederlandse bodem? Witte lupine van het Franse ras Sulimo laat het potentieel van hoge opbrengst en een hoog eiwitgehalte zien, mits de zomer warm en droog genoeg is. Voor verdere ontwikkeling van lupine als eiwitgewas kan veredeling onder Nederlandse omstandigheden, zowel qua klimaat als ziektedruk, een grote meerwaarde hebben.
Onderzoek naar het effect van bestuivers op de opbrengst van eiwitgewassen (veldboon en witte lupine) (2022)
Bestuivers hebben een groot effect op de opbrengst van veldbonen. Witte lupine is zelfbestuivend en nauwelijks afhankelijk van bestuivers. Zowel witte als blauwe lupines trekken echter wel een scala aan wilde bestuivers aan. Daarmee zijn dit gewassen die mogelijk kunnen bijdragen aan de opbouw van met name hommelpopulaties in het landschap.
Lupine, een gezond alternatief voor boer en burger (2017)
Lupine past goed in de vruchtwisseling van een akkerbouwbedrijf in een land als Nederland. Wel is verder onderzoek nodig om de opbrengst te verhogen en de teelt geschikt te maken voor meer grondsoorten.
De veldboon is het eiwitgewas met de meeste potentie, in vergelijking met erwten, lupine en sojabonen. Dat stelt onderzoeker Ruud Timmer van Wageningen University & Research (WUR). Hij baseert zijn uitspraak op basis van acht proeven in vier proefjaren.
Ervaringen uit Groningen
Veldboon meest kansrijke eiwitgewas voor Groningse boeren. De veldboon lijkt het meest kansrijke eiwitgewas voor opname in het bouwplan van Groningse akkerbouwers. Eveneens in Groningen: met het project Praktijknetwerk Eiwitteelt vergaart LTO Noord, samen met agrarische ondernemers in Groningen, kennis over de teelt van kansrijke eiwitgewassen. Met het project Home Made Eiwit streeft Verantwoorde Veehouderij naar 65% eiwit van eigen land.
Mengteelten: verdienmodel voor Verdienmodel voor een veelbelovende eiwitteelt
In mengteelt worden de gunstige eigenschappen van peulvrucht en graan gecombineerd: gevarieerde beworteling, stikstofbinding, onderdrukking van onkruid en het aantrekken van bestuivers.