In Nederland wordt jaarlijks zo’n 20 miljoen kilo broccoli geteeld en het weer speelt een belangrijke rol in een geslaagde oogst. Nu extreme weersomstandigheden steeds vaker voorkomen, vergroten ook de risico’s voor de broccoliteelt. Daarom gingen broccolitelers samen met onderzoeksinstelling Vertify en zaadbedrijven op zoek naar hoe de weerbaarheid van broccoli vergroot kan worden.
“Te nat, te droog, te warm… daar gedijt een schimmel als alternaria goed bij.” Vertelt Meinder-Jan Botman, een van de deelnemende broccolitelers. “Alternaria geeft zwarte stipjes op de broccoli. Onschuldig voor je gezondheid maar als de groente eenmaal is aangetast, komt -ie- niet meer in de winkels terecht.” Vervolgt hij. “Daarnaast hebben we bijvoorbeeld ook last van een bacterie als schermrot – die leidt tot zwarte roosjes. In Nederland komt alleen de beste kwaliteit broccoli in de winkels terecht. Om dat zo te houden werken we achter de schermen aan manieren om ons, of eigenlijk de broccoli, te wapenen tegen hoosbuien en hittegolven.”
Nico Hoogendoorn, net als Meindert-Jan broccoliteler en deelnemer in het project, vult aan: “De groente groeit goed onder vochtige omstandigheden, maar dat betekent ook dat er altijd risico is op alternaria. Als deze schimmel toeslaat is dat ontzettend jammer voor de feitelijke oogst én voor de beschikbaarheid van voedsel in het algemeen. Vanuit duurzaamheid gezien is het verliezen van een deel van de oogst een vorm van voedselverspilling.”
De onderzoeken
In 2018 ging het project ‘Weersbestendige Broccoli’ van start. In het project is onder andere gezocht naar rassen die minder gevoelig zijn voor ziekten en schimmels. Omdat de nazomer en de herfst de periode is waarin de meeste problemen voorkomen, is gekeken naar gezondere rassen voor juist die periode. Daarnaast is onderzoek gedaan naar het bespuiten met (milieuvriendelijke) middelen die de planten weerbaarder kunnen maken tegen schimmels zoals alternaria. Een waarschuwingssysteem is ingezet als een vorm van preventief handelen. De informatie uit de proeven hiermee is gebruikt om het waarschuwingssysteem betrouwbaarder te maken en geschikt voor niet-chemische middelen.
Net als de weerbaarheid tegen schimmels is ook gekeken naar de weerbaarheid tegen insecten: De koolgalmug is gemonitord zodat deze gericht kon worden bestreden. Hierdoor waren minder middelen nodig, die bovendien effectiever werkten om de plant te beschermen. Aanvullend aan dit alles zijn de mogelijkheden van irrigatie en nieuwe meststoffen onderzocht, ook weer met de bedoeling om de planten sterker en gezonder te maken.
Dubbele winst
Meindert-Jan ervaart grote meerwaarde van deelname aan dit project. “Als telers zijn we altijd bezig met de vraag hoe het beter kan. Daar hebben we ook heus wel ideeën over, maar in projecten als deze komt alles mooi bij elkaar. Door dit grootschalige onderzoek werken we aan een wetenschappelijke basis. Onze ervaring wordt omgezet in cijfers. Ik zie dubbele winst: enerzijds in onderzoeksresultaat en anderzijds in de samenwerking. We trekken nu echt samen op. Je leert elkaars wereld beter kennen.”
“Voorheen legden we vooral vragen neer bij anderen, zoals chemiebedrijven. In plaats van zeggen “kom eens met een goede gewasbeschermer die hier- en hieraan voldoet” zitten we nu met elkaar aan tafel. Andersom werkt dat ook zo: zaadleveranciers stellen niet meer zwart-wit dat een bepaald ras dé beste is, maar we onderzoeken samen hoe en onder welke omstandigheden een ras het beste tot z’n recht komt. De anonimiteit verdwijnt, je wordt partners die hetzelfde doel hebben. En omdat we in een grote groep werken, met onder andere zo’n twintig telers, is dit allemaal betaalbaar.”
“Qua resultaat zijn we positief. Al vrij snel ontdekten we een mix van middelen die de broccoli goed beschermt. De meesten van ons werken daar nu mee. Dat wil overigens niet zeggen dat we geen vragen meer hebben, want het probleem is niet ineens verholpen. Maar we zijn wél op de goede weg. We bekijken zelfs mogelijkheden om verder te gaan nu dit project formeel is afgerond. Dat is op zichzelf al een prachtige uitkomst!”
Het project ‘Weersbestendige Broccoli’ is gecoördineerd door Vollegrondsgroente.net. Onderzoeksinstelling Vertify (voorheen proeftuin Zwaagdijk) voerde het onderzoek uit in samenwerking met een aantal zaadbedrijven en plantenkwekers. Broccolitelers investeerden gezamenlijk in het project. Penvoerder van de POP 3 subsidie weersbestendige broccoli was GreenPort Noord-Holland Noord.
Dit project is mede mogelijk gemaakt door financiering van de Provincie Noord-Holland en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.
