De provincie Noord-Holland streeft ernaar dat in 2030 alle grondgebonden landbouw in de provincie natuurinclusief is en dus bijdraagt aan behoud en versterken van biodiversiteit, bodemvruchtbaarheid en waterkwaliteit op en rond het boerenbedrijf.
GO!-NH, een samenwerking tussen de provincie Noord-Holland en Innomics.
Wat kan de natuur doen voor mijn gewassen en mijn grond? Hoe kan ik zorgen dat de bodem voor me gaat werken? En hoe verdien je hier dan je boterham als bedrijf mee? Voor de Accelerator Circulaire Economie 2019 van GO!-NH heeft de provincie daarom MKB-bedrijven en boerenbedrijven uitgenodigd om zich aan te melden voor dit versnellingsprogramma. Tijdens deze Accelerator krijgen de teams ondersteuning van coaches en experts en doorlopen een intensief programma van workshops en deepdives.
Het Acceleratorprogramma stelt startups, innovatieve MKB-bedrijven en innovatieteams van grote organisaties in staat om in korte tijd ideeën om te zetten naar nieuwe businessmodellen en versnelling te geven in customer- en product development om zo de time to market te verkorten. Met trainingen, tools en professionele ondersteuning van experts ontwikkel je jouw bedrijf.
Vier voorbeelden van natuurinclusieve landbouw
Vier goede voorbeelden mochten door naar het grootste duurzaamheidsfestival voor ondernemers; Het NE2020, georganiseerd door MVO Nederland, gehouden in de prachtige Beurs van Berlage.
1. CityBokashi
CityBokashi is een innovatie van Hoek, een hoveniers- en groenvoorzieningsbedrijf gevestigd in Noord- en Zuid-Holland. Hoek vindt het werken in kleine kringlopen belangrijk en is daarom in 2018 gestart om naast het composteren van haar groenresten op eigen compostering, de groenresten te gaan fermenteren tot Bokashi.
Bokashi is het Japanse woord voor goed gefermenteerde groenresten. In 2019 hebben zij circa 1500 ton aan groenresten gefermenteerd tot Bokashi. Dit gebeurde bij lokale bollenbedrijven en bij een teler van rode bieten, zij gebruiken de Bokashi om de bodemkwaliteit van hun percelen te verbeteren. “Zo maken we voeding voor rode bieten van groenresten uit de achtertuin van inwoners in Alkmaar”, zegt Mark Berger. De rode bieten zijn weer te koop bij de lokale supermarkt en zo is de cirkel weer rond.
De kringlopen en gering transport wensen ze ook in stedelijk gebied. Daarom hebben ze de innovatie CityBokashi ontwikkeld. De Citybokashi is een speciaal ontworpen (zit)element waarmee in 8 tot 10 weken vrijgekomen groenresten ter plaatse worden omgezet tot Bokashi.
Als de Bokashi klaar is, wordt deze verspreid tussen het groen in de stad als strooisellaag. Dit vermindert de uitdroging van de bodem en activeert het bodemleven. De bodem kan zo meer regenwater vasthouden en het groen wordt vitaler. “Groenresten blijven op het project en hoeven niet te worden afgevoerd, daarom kunnen we ons verplaatsen met een bakfiets waarmee we de CO2 uitstoot en verkeersbewegingen reduceren”, vertelt Mark. Op deze wijze maken ze ook in stedelijk gebied de kringloop rond.
Meer over Hoek Hoveniers
2. Artemisia bankerplants, de natuurlijke vijand van de bladluis.
Hoe werkt het?
Agrarisch ondernemers mogen steeds minder chemisch synthetische gewasbeschermingsmiddelen gebruiken om schadelijke insecten en schimmels uit hun teeltgewas te houden. Zij zijn daarom op zoek naar plaagdierbestrijders die voor hun het werk kunnen doen op een natuurlijke manier en bankerplanten helpt hun daarbij. Op de bankerplant leeft namelijk de Artemisia bladluis. Deze bladluis vormt geen gevaar voor het gewas, ze is wel voedsel voor de natuurlijke vijanden. Ook leggen deze predatoren graag hun eieren af op de Artemisia bladeren of in de Artemisia bladluis en vermeerderen zich op deze manier op deze plant. Zo ‘kweken’ deze bankerplanten een divers gezelschap natuurlijke vijanden in alle stadia van ontwikkeling. Zodra de predatoren vleugels hebben vliegen ze ook door naar het andere gewas waar ze weer op zoek zijn naar nieuwe bladluizen. Op deze manier wordt schadelijke bladluis in het naburige gewas beter onder controle gehouden.
• De plant Artemisia verspreidt lokstoffen die vele natuurlijke vijanden van bladluizen aantrekken.
• De Artemisia is waardplant voor de monofage Artemisialuis, die niet over gaat op een ander gewas.
• De Artemisialuis maakt de plant nog aantrekkelijker en voorziet de natuurlijke vijanden van voedsel.
• De Artemisia werkt als kraamkamer voor natuurlijke vijanden van de bladluis omdat zich de predatoren op de plant vermeerderen.
• De Artemisia levert ook veel pollen, wat belangrijk voedsel is voor de natuurlijke vijanden.
Wat levert het op?
• Artemisia is makkelijk inzetbaar, heeft niet veel nodig voor de groei en gedijt goed op zandige grond.
• Artemisia kan al vroeg in het voorjaar geplant worden, is meerjarig en kan door snoeien worden verjongd.
• Artemisia is weinig ziektegevoelig.
• Artemisia heeft geen last van de eigen bladluis, zelfs niet bij grote aantallen, mits ze voldoende licht heeft en de ruimte om te kunnen groeien.
• Artemisia met bladluis trekt veel verschillende soorten natuurlijke vijanden van de bladluis aan en verhoogt daarmee de diversiteit van de bladluis-opruimers.
• De Artemisialuis is bv. zeer attractief voor de galmug, een effectieve predator van bladluizen.
Meer over Servaplant
3. Boer ’n Buffel, ‘Vooruit naar vroeger boeren’
Een jong natuur inclusief grondgebonden boerderij met waterbuffels. Ze bouwen aan een financieel gezond bedrijf waar Boer, Burger en Buffels in balans samenwerken.
Boer Olivier:” Waterbuffels kunnen heel goed omgaan met een hogere waterstand en zijn daardoor uitermate geschikt om te houden in het veenweidegebied. Door te boeren met een hogere waterstand gaan we verzakking, krimp, inklinking en oxidatie tegen en daarmee reduceren wij de uitstoot van CO2. De waterbuffel gaat zeer efficiënt om met haar voer, ze eet graag structuurrijk ruwvoer, hierdoor kunnen wij de maaidatum uitstellen. Dit trekt diverse soorten weidevogels aan. Omdat wij minder mest aanbrengen op de weides floreert de biodiversiteit en groeien er meer bloemen en kruiden.
Ook voeren wij niet tot nauwelijks krachtvoer. Door de goede gezondheid van de buffel hebben wij amper klauwproblemen en wordt het gebruik van antibiotica een zeldzaamheid. Waterbuffels hebben een langere levensduur, ze worden ouder dan melkkoeien en zijn in staat tot op hoge leeftijd voldoende melk te geven. We hebben een korte keten met een regionale afzet. In de toekomst produceren onze 50 waterbuffels 100.000 liter melk van bijzondere kwaliteit per jaar. Hier maken wij onder andere mozzarella, burrata, harde kaas, yoghurt en ijs van. Tevens hebben wij vlees van onze stieren. Buffelvlees is gezond, zeer smakelijk en zeer mager. “
Naast de productie werken zij aan een circulair landschap en leveren diensten aan hun partners, op het gebied van waterbeheer en vernatting, energieopwekking, grondstofproductie zoals lisdodde en educatie en inspiratie voor startende en stoppende boeren. Ook bieden zij educatie voor de burger, het bedrijf zal opengesteld worden zodat eenieder de boerderij kan bezoeken en beleven.
Meer over Boer ’n Buffel
4. Cape Karpa
We make yummy, organic, local, seasonal food. You may wake us up in the middle of the night to hold us accountable for our 5 Karpa promises:
We welcome you at one of our ‘Kanteens’ to gather together and enjoy each others company and some good nutritious food. From the rich soil of our own allotment or brought in by carefully selected collabs. Also you can bring our Karpa Good-to-go with you on your daily adventures.
By choosing Karpa you take good care of your tummy. Your energy. And of our Mumma Earth. She says hi.