Hoe kunnen melkveehouders en bollentelers samen zorgen voor een gezondere bodem? In het project ‘Vitaliteit voor Land & Plant’ gaan verschillende partijen met deze vraag aan de slag. Hiervoor is begin 2022 POP-EIP-subsidie verstrekt. Op dit moment zijn er verschillende proefvelden ingericht.
In Noord-Holland komt het regelmatig voor: land (kleigrond) wordt afwisselend gebruikt voor het houden van melkvee en het telen van bollen. Dat brengt ook andere gewoontes van bodembeheer met zich mee. Er worden nog veel chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt en de grond wordt stevig bewerkt. De bodem raakt hierdoor snel uitgeput en krijgt het zwaar te verduren.
Verschillende partijen (onderaan) werken aan methodieken en alternatieven voor regeneratieve bloembollenteelt, samen met de veehouderij. Ook worden biologische alternatieven getest.
Uitdagingen te lijf
Irene Kramer van W.N. Kramer BV is één van de kartrekkers van dit project. Haar aangewakkerde interesse in het bodemleven staat niet op zichzelf: in de gehele sector groeit de aandacht voor duurzamere landbouwtechnieken. Irene merkt het in ‘haar eigen wereldje’: de vraag naar machines voor minimale grondbewerkingen en biodiverser telen neemt toe. “Eén van de grote uitdagingen daarbij is om te kijken of de bollenteelt in de toekomst zonder het gebruik van glyfosaat (Roundup) kan, en met een minimum aan kunstmest. Je ziet nu dat de veehouder zijn land verhuurt aan de bollenteler die het grasland doodspuit met glyfosaat, terwijl de veehouder dit absoluut niet mag van de melkfabriek. Dit is een kromme situatie. Een grijs gebied. Met een aantal bedrijven hebben we een groep gevormd om dit op een andere manier aan te gaan vliegen.”
Belangrijke doelstellingen van het project
- Substantiële vermindering (ten minste 20%) van het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen.
- Vermindering van milieubelastende stoffen.
- Minder uitputting van de omgeving.
In het project werken de partijen uiteindelijk toe naar het creëren van een gesloten kringloop in beheer van landbouwgronden voor divers gebruik (bollen/vee). De partijen willen aantonen dat het mogelijk is het gebruik van bestrijdingsmiddelen sterk te reduceren, door effectief gebruik van sporenelementen en door het inzaaien van kruiden. Dit vergroot uiteindelijk de biodiversiteit en verbetert de bodemgesteldheid.
Het project tot nu toe: proefvelden en eerste voorzichtige resultaten
In dit project zijn ondertussen bij bollentelers en veehouders drie proefvelden ingericht, waarop (biologische) alternatieven en methodieken worden getest. Het gaat om:
- Inzet van diverse soorten bokashi/compost, sporenelementen en kruidenrijke mengsels.
- Gewasrotatie voor bollenteelt, veehouderij en akkerbouw.
- Mechanische bewerking van de graslanderijen (biofrezen, ploegen, bewerken met Geohobel (schaven).
- Minder gebruik van agrochemie van (zoals glyfosaat, bladluismiddel en kunstmest).
Op de rest van de stroken worden de gangbare methoden toegepast. Kramer vertelt: “Belangrijk in dit project is de samenwerking tussen de veehouder en de bollenteler. De veehouder heeft het perceel voorbereid door zeewierkalk te strooien en diverse bacteriën, waaronder melk, te spuiten. Zo komt de bloembol in een optimale bodem, een ‘opgemaakt bedje’.
Of we nu de nieuwe of huidige methoden toepassen: tot nu toe zien we nog geen grote verschillen met het planten en in de opbrengst van de bollen. Dus dat is al een mooie opsteker. Al zijn we natuurlijk nog maar kort bezig: op basis van één jaar kun je nog niet veel zeggen.
Op den duur worden minder chemische middelen toegelaten. Het ziet er naar uit dat we minder gebruik van chemie moeten accepteren. Het is mooi om met dit project te ondervinden hoe de bollen op een andere manier geteeld kunnen worden. Wij proberen de vermindering van chemische middelen te ondervangen door het gebruik van sporenelementen…”
De plannen voor de toekomst
“We gaan nu een nieuw seizoen in met de proefvelden”, vervolgt Irene. “Op dit moment is op 1 ha het kortgemaaide gras bewerkt met een ploeg en met de Geohobel, met daarnaast het veld met glyfosaatbespuiting. Er zijn bacteriën bijgespoten en onlangs is er bokashi gestrooid op de glyfosaatstrook. Het onderzoekscentrum Vertify onderzoekt wat de verschillen gaan worden. Ook de hergroei op het perceel wordt in kaart gebracht.”
De partijen willen verder volop gaan inzetten op kennisdeling: voor bollentelers, veehouders, ketenpartners en kennisinstellingen. Kramer: “We willen onze werkwijze, bevindingen en samenwerking delen op bezoekdagen, via studiebijeenkomsten en de media. Ook zijn we op zoek naar meer partners: we moeten bij elkaar aanhaken. Voor de beste kwaliteit voor land en plant moeten de bedrijven die samenwerken meer met elkaar optrekken. Laten we een boost geven aan de opschaling en het vertrouwen in regeneratieve landbouw.”
Meer weten?
Wil je meer weten over dit project? Neem dan vrijblijvend contact op met Irene Kramer, mail irene@wnkramer.nl of tel. 06-51346064
Partners
De volgende partijen doen mee met dit project: W.N. Kramer BV J&T Bloembollen + veehouder partner Schenk Kruijer Bloembollen + veehouder partner Swaag Neefjes Tulpen + veehouder partner Neefjes Klaverkaas B.V Circulair Westfriesland / ODNHN Projectleider is W.N. Kramer BV: een landelijk opererend mechanisatiebedrijf. Kramer: “Ons bedrijf is initiatiefnemer van meerdere innovatieve toepassingen in mechanisatie en voortrekker van de transitie van gangbare landbouw naar natuurinclusieve en regeneratieve landbouw, gericht op de verbetering van biodiversiteit en bodemkwaliteit.”
Dit project is mogelijk gemaakt door steun van de provincie Noord-Holland en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland (POP-EIP).
Gerelateerde artikelen
NH Nieuws - Proef met agrariërs voor een betere bodem: "Melk spuiten? Ja, melk!"
Akkerwijzer.nl - Fotoserie: Bollenproject Vitaliteit voor land en plant gaat tweede jaar in
AgriHolland - Bollenteler en melkveehouder werken samen in project 'Vitaliteit voor land en plant'
Circulair West-Friesland - Vitaliteit voor land & plant
Greenity - Proef grondbewerking in bollen