Agroforestry – het bewust toevoegen van bomen en struiken aan akkerbouw- of veeteelt-systemen – wordt steeds vaker genoemd als duurzame en innovatieve vorm van landbouw. Echter, voor een bredere toepassing van agroforestry moeten nog vele vragen beantwoord worden. Niet in de laatste plaats de vraag of er een boterham aan te verdienen valt.
Co-creatie met agrarisch ondernemers en marktpartijen
Provincie Noord-Holland participeert in het onderzoeksprogramma PPS Verdienmodellen Agroforestry (2022-2025). In deze Publiek-Private Samenwerking gaan onderzoekers van Wageningen University & Research en Louis Bolk Instituut, agroforestry ondernemers en marktpartijen samen op zoek naar antwoorden op vragen als: (Hoe) valt met agroforestry een goede boterham te verdienen? Wat werkt er en wat werkt er niet? Hoe ziet de markt voor agroforestry producten eruit? Is aanvullende ‘beloning’, door middel van bijvoorbeeld een lagere rente, een hogere productprijs of beloning voor het stimuleren van de biodiversiteit noodzakelijk of niet? Ervaring en onderzoek in de praktijk vormen een belangrijke informatiebron om tot de antwoorden te komen.
Noord-Hollandse ondernemers
Bij de start van het project is met een drietal akkerbouwers en een veehouder uit de provincie een keukentafelgesprek gevoerd. Tijdens dit gesprek zijn ondernemers op weg geholpen door het beantwoorden van hun vragen over agroforestry en is hun ambitie om deel te nemen aan het project gepeild. Akkerbouwer Anna Kuiper bleek enthousiast te zijn, met serieuze plannen, een flinke ambitie, en de mogelijkheid om op korte termijn over te gaan tot het planten van bomen. Anna is bezig om op het bedrijf van haar vader zo’n 4,5 hectare agroforestry te ontwikkelen met een hoge boomdichtheid. Bij het maken van het ontwerp daarvoor wordt ook samengewerkt met Agrifirm. Omdat het PPS-project draait om verdienmodellen van agroforestry, zijn meteen allerlei contacten gelegd met potentiële afnemers, zoals restaurants en verwerkers.
Anna is enthousiast over de ontwikkelingen: “De eerste bomen zitten al in de grond. We zijn nu aan het bepalen welke soorten we komend najaar planten. Daarbij kijken we naar wat het goed doet en waar vraag naar is.”
Foto’s: Anna Kuiper, Agroforestry De korte Weg in Hensbroek
Agroforestry als pachtvoorwaarde?
Een ander spoor dat vanuit het project doorlopen wordt, is het onderzoeken hoe agroforestry ingepast kan worden op pachtgronden. Een perceel van de provincie van 24,5 hectare in de Haarlemmermeer is het eerste voorbeeld waarin de provincie agroforestry opneemt als pachtvoorwaarde. Hier komt heel wat bij kijken. In 2022 hebben 5 sessies plaatsgevonden met beleidsmedewerkers van de provincie en gemeente om alle juridische en ruimtelijke zaken die hier bij komen kijken in goede banen te leiden. Het proces is nu helder.
In het eerste helft van 2023 vinden avondbijeenkomsten plaats om geïnteresseerden en belanghebbenden te informeren en om potentiële pachters op weg te helpen met hun plan. De potentiële pachters dienen vervolgens een plan in, waarna op basis van vastgestelde criteria een pachter wordt gekozen. Deze pachter wordt de komende jaren verder begeleid vanuit het project PPS Verdienmodellen Agroforestry.
Wil je meer weten over het PPS project? Neem dan vrijblijvend contact op met projectleider Maureen Schoutsen (e-mail: maureen.schoutsen@wur.nl ). Of kijk op www.wur.nl/verdienmodellen-agroforestry .
