De Beemster is door het ministerie van LNV aangewezen als een van de 14 pilotgebieden in Nederland waarin boeren, overheid en andere partijen samen onderzoeken of het centraal stellen van doelen in plaats van maatregelen bijdraagt aan de verduurzaming van de landbouw. De pilotgebieden brengen advies uit aan de demissionair minister van LNV over hoe dit eruit kan zien.
Om de landbouw te verduurzamen wordt van boeren gevraagd om allerlei maatregelen te nemen op hun bedrijf. Door de stapeling van maatregelen is niet meer duidelijk aan welke doelen de verschillende maatregelen bijdragen en de boer ziet door de bomen het bos niet meer. Vandaar dat er vanuit de landbouwsector behoefte is om vanuit vakmanschap en eigen handelingsperspectief inhoud te geven aan lange-termijn doelen.
Vanaf eind oktober 2021 zijn in De Beemster vier bijeenkomsten georganiseerd. De samenwerkende partijen in de pilot in De Beemster zijn 10 akkerbouwers uit de polder, gemeente Beemster, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Rabobank, Water, Land en Dijken en Provincie Noord-Holland en het ministerie van LNV.
Kritische Prestatie Indicatoren
Om te kunnen sturen en belonen op basis van prestaties op doelen is het noodzakelijk dat deze inzichtelijk en overzichtelijk worden gemaakt en de voortgang meetbaar. Hiervoor wordt in de pilots gebruik gemaakt van een systeem van Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s). Iedere indicator staat voor een bepaalde meetbare prestatie die effect heeft op een, of meer van de doelen. Doelen zijn bijvoorbeeld Verbeteren van waterkwaliteit- en beheer, Verbeteren van bodemkwaliteit en Herstellen van biodiversiteit. Voorbeelden van indicatoren zijn N-Balans, P-balans of % gereduceerde grondbewerking. De score die behaald wordt op indicatoren kan worden beïnvloed door verschillende acties. Boeren krijgen hierdoor meer ruimte om vanuit vakmanschap en eigen handelingsperspectief passende acties te nemen om tot de doelen te komen. De meest passende en effectieve manier om naar een doel toe te werken kan afhankelijk van de context namelijk verschillen: denk bijvoorbeeld aan grondsoort, regio, bouwplan en stalsysteem.
De vragen die in de pilots centraal staan
– Welke kansen en of bezwaren zien de akkerbouwers & gebiedspartijen bij toepassing in het gebied per KPI?
– Missen we nog specifieke kpi’s (sector/gebied)?
– Hoe maken we die KPI’s meetbaar?
– Hoe maken we die KPI’s beloonbaar?
Of kortom: Welke KPI’s zijn in welk gebied zinvol om duurzame landbouw te stimuleren en hoe kun je deze belonen?
Danielle Lieuwen, beleidsadviseur bij Provincie Noord-Holland vertelt in de video waarom zij zich graag inzet voor deze pilot:
Werkconferentie
Op 29 november 2021 zijn de adviezen vanuit alle pilotgebieden gepresenteerd aan de demissionair minister van LNV tijdens de Werkconferentie ‘Sturen op doelen in de landbouw: wensbeeld of werkelijkheid?’. Deze conferentie gaat over de stand van zaken van de ontwikkeling van een methodiek van Kritische Prestatie Indicatoren voor de kringlooplandbouw.