In het buitengebied van Noord-Kennemerland wordt door de gemeente Bergen en agrariërs gewerkt aan één van de icoonprojecten van de Voedselvisie: Duinrandboeren. Een mooi project, waarin de gemeente Bergen een belangrijke rol heeft genomen in het aanjagen van de verduurzaming op gebiedsniveau. In dit blog lees je meer over dit project en de voortgang tot nu toe.
Het buitengebied van de gemeente Bergen is prachtig en divers, met oude polders, extensieve veehouderij en bollenteelt. De landbouw staat op dit moment echter voor de opgave om te verduurzamen. Natuurinclusieve landbouw kan een nieuw systeem van voedselproductie bieden. Begin 2022 hebben de BUCH-gemeenten een verkenning uitgevoerd naar mogelijkheden om vanuit de gemeente ruimte te creëren voor natuurlijk ondernemen, waarbij 20 stakeholders werden geïnterviewd. De conclusie was dat de gemeente visie en regie kan bieden voor het buitengebied en natuurinclusieve landbouw kan stimuleren. Daarom worden er projecten opgezet in samenwerking met lokale stakeholders. Dit gebeurt binnen twee pilots: verdienmodellen voor ecosysteemdiensten en een businesscase voor korte ketenproductie en -afzet. Succesvolle pilots worden ook in andere gemeenten uitgerold.
Pilot 1: verdienmodellen voor ecosysteemdiensten en landschapsbeheer
In de Egmondermeerpolder is er met de veehouders gekeken naar hun wensen voor het gebied en hun bedrijfsvoering. Hierbij deelden de deelnemende agrariërs, die vooral veehouder zijn, hun visie op de polder. Iedereen hecht veel waarde aan de schoonheid van de polder en het landschap. De Egmondermeer is een van de oudste droogmakerijen van Nederland met oude graslanden en extensieve veehouderij. De belangrijkste thema’s voor verduurzaming die werden genoemd zijn grondbehoefte, toekomstbestendige bedrijfsmodellen en agrarisch natuur- en landschapsbeheer. De gemeente Bergen bekijkt nu hoe zij kunnen ondersteunen op deze thema’s, om duurzaam en natuur inclusief werken voor de agrariërs beter haalbaar te maken. Per thema zijn projecten geformuleerd.
Pilot 2: afzetmarkt lokale natuurinclusieve agrariërs vergroten
In de tweede pilot ontwikkelt de gemeente Bergen samen met een aantal boeren, inwoners en afzetmarkt een business case en strategie voor de korte keten voor agrarisch ondernemers die bereid zijn natuurinclusieve maatregelen te nemen. Doel is hierbij om de afzetmarkt voor de betrokken lokale natuurinclusieve agrariërs te vergroten en de omzet te verhogen. In deze pilot zijn supermarkten en restaurants nauw betrokken.
Uit de inventarisatie bleek dat horeca en supermarkten geïnteresseerd waren. De lokale veehouders die lokaal afzetten zaten echter al aan hun maximale capaciteit en hadden geen behoefte om hun afzet te vergroten. Voor de melkveehouders die nog niet lokaal afzetten zou dit pas bij grote volumes interessant worden. Dat zou betekenen dat een lokale zuivellijn of zuivelproduct opgezet zou moeten worden, maar de interesse daarin was te klein en de risico’s voor het opzetten van een dergelijk project vrij groot.